Patella Luxatie

Een ander woord voor knieschijf is patella. De patella ligt normaal gesproken in een kraakbeensleuf aan het onderste gedeelte van het bovenbeen. Patella luxatie houdt in dat de knieschijf van zijn plaats schiet. Dit kan naar binnen of naar buiten toe. De knieschijf is erg belangrijk en functioneel in het mechanisme van de kniebuiging. Zodra de knie van zijn plaats schiet, valt deze functie weg. Dit kan er voor zorgen dat de hond minder goed op dit been kan steunen en lopen.

Hier onder een voorbeeld met uitleg van een normale knie:

Wat is Patella luxatie precies?

Patella luxatie komt meestal voor aan beide poten maar kan ook aan één poot voorkomen. Tijdens het lopen of staan, luxeert de patella spontaan. Dit kan er voor zorgen dat de hond geen kracht meer heeft om zijn/haar eigen gewicht te dragen met het been. Dit resulteert in het doorzakken door de poot of de hond durft niet meer zijn/haar volledige gewicht op het pootje te zetten. Dit kan je zien door bijvoorbeeld kreupelheid, de tenen die naar binnen draaien en/of de hak die naar buiten toe is gedraaid.

Deze aandoening kan bij jonge pups al gezien worden wanneer het gaat om een ernstige gradatie. Gelukkig komt dat zelden voor. Meestal zien we het pas op wat latere leeftijd en dan is het meestal ook niet heel ernstig. Of er kan patella luxatie optreden wegens trauma.

Zelf ben ik voorstander van het Meutstege onderzoek en ik test mijn honden dan ook altijd middels deze methode. Waarom? Omdat de hond zijn gangwerk wordt bestudeerd en de hond staand en liggend wordt onderzocht.
Ook is het zo dat alle uitslagen ter inventarisatie worden opgeslagen. Uiteindelijk zullen ze deze gegevens kunnen gebruiken om patella luxatie in de hand te houden. Vanaf heden is het zo, dat de Raad van Beheer de gegevens die zij ontvangen, zelfs publiceren. Zodat het voor iedereen inzichtelijk is op hun website.

Hoe gaat zoiets dan, zo'n staand en zo'n liggend onderzoek?

Patella luxatie onderzoek
Allereerst zal de orthopeed je hond een stukje willen zien lopen. Dan zal de orthopeed aan de eigenaar vragen of hij/zij opmerkingen heeft op het gangwerk van de hond of dat de hond ooit klachten heeft gehad tijdens het lopen. De hond wordt vervolgens zonder verdoving op een onderzoekstafel onderzocht.

Staand onderzoek:
De hond wordt op een tafel neergezet. De onderzoeker gaat achter de hond staan en pakt vervolgens beide knieën vast. De knie wordt in feite opgetild van de tafel. Met de vingers wordt er gevoeld of de patella op zijn plaats zit en eventueel te luxeren is. Dan worden beide knieën volledig gestrekt. Dan zal de orthopeed met zijn/haar pinken voelen, of door druk, lateraal of mediaal, de patella te luxeren is, in één of beide richtingen. Ook wordt er gekeken door middel van handgrepen die de orthopeed uitvoert, of er pijn, crepitatie en/of habituele- spontane patella luxaties optreden.

Liggend onderzoek:
Vervolgens wordt de hond liggend op de zij onderzocht. Wederom zal de orthopeed nagaan of er tijdens het buigen en strekken, crepitatie of spontante luxaties voorkomen. Dan zal met 1 hand het sprong-gewricht vastgepakt worden, zodat rotatiebewegingen van de tibia plaats kunnen vinden. Door deze rotatie wordt middels de kniepees getrokken aan de patella, naar lateraal bij exoratie en naar mediaal bij endoratie. Soms komt het voor dat de patella ineens/spontaan van zijn plaats zal schieten. Dit komt door de zijwaartse druk, zo is de patella (eventueel) te luxeren. Op deze manier wordt er wederom gecontroleerd of door gelijktijdige rotatie en druk, de patella te luxeren is.

Patella luxatie is onder te verdelen in 4 gradaties en uiteraard 'vrij,' hier onder de uitleg:

Patella-luxatie vrij/normaal
Er is geen aanwijzing gevonden voor het bestaan van een patella-luxatie. De knieën zitten muurvast.
Flexibel (vrij)
De knieschijf zit los in de sleuf maar is niet met druk uit zijn normale positie te duwen. Ook dit valt onder 'Patella vrij.'
Graad 1
Wanneer de poot gestrekt is, is de knieschijf te luxeren door met de hand (lichte) druk uit te oefenen. Zodra de poot weer in de normale stand staat, schiet de knieschijf vanzelf weer terug op zijn plek.
Graad 2
Als er sprake is van graad 2, schiet de patella er regelmatig naast en blijft dan ook in deze geluxeerde positie voor korte of langere tijd. Sommige honden kunnen de patella zelf wel op hun plaats zetten door hun poot naar achteren toe te strekken. Door het regelmatig op en af schieten van de knieschijf kan er atrose ontstaan en/of afvlakking van de kraakbeensleuf.
Graad 3
De knieschijf is permanent geluxeerd. Wanneer de knieschijf weer in de sleuf wordt gezet, schiet deze er zelf weer uit. De kraakbeensleuf is ondiep en/of afgevlakt. De poot wordt hierdoor belast en staat vaak in doorgebogen positie.
Graad 4
De knieschijf is permanent geluxeerd. De kraakbeensleuf is afgevlakt en/of schuin aflopend. Honden met graad 4 houden hun poot omhoog. Wanneer er sprake is van patella luxatie aan beide kanten zal de hond extreem afwijkend gedrag vertonen ten aanzien van het lopen. Dit kan zich uiten in heel wijdbeens lopen.

Er stond op de uitslag van het patella luxatie formulier, toen het nog via het meutstege protocol werd gedaan, het volgende: ''Opgemerkt dient te worden, dat het bovenstaande dier werd onderzocht in het kader van een inventarisatie binnen het ras en dat vooralsnog over de wijze van vererving onvoldoende bekend is om te kunnen zeggen dat er bij het fokken met normale (''vrije'') dieren geen patella-luxatie kan optreden bij de nakomelingen.''

Er zijn 3 verschillende oorzaken van patella luxatie, namelijk:

1. Erfelijk
Dit wil zeggen dat dit met de genetisch bepaalde anatomische afwijkingen te maken heeft die patella luxatie kunnen veroorzaken. Een voorbeeld is dat de 'tibia' te veel naar binnen toe staat, wat er voor zorgt dat de knieschijf naar buiten toe wordt gedwongen.
2. Lichamelijke afwijkingen
Een voorbeeld is de ziekte van Cushing. Door verslapping van spieren en pezen kan de knieschijf niet goed en vast genoeg in de 'sleuf' worden gehouden.
3. Traumatisch
Dit kan komen door een ongeluk waardoor er een of meerdere bandjes afscheuren, die er normaliter voor zorgen, dat de knieschijf op zijn plaats wordt gehouden.

Er is onvoldoende bekend over de vererving. De regels binnen de Nederlandse Chihuahua Club zijn daarom zo opgesteld: Er mag gefokt worden met een ouderdier die lijdt aan graad 1. Mits de andere ouder, vrij is van patella luxatie. Het is belangrijk om ook dieren in te zetten met graad 1 mits die voldoende toevoegen aan het ras. Om zo de genenpoel niet te klein te laten worden. Daarbij is het ook zo dat honden die lijden aan graad 1, hier totaal geen last van hebben. Door alleen graad 1 of vrij te gebruiken, proberen wij op deze manier patella luxatie terug te dringen binnen het ras. Er is nogmaals, onvoldoende bekend over de vererving van patella luxatie. Uit deze combinaties worden namelijk ook patella luxatie vrije pups geboren.

Wel wil ik er bij zeggen dat dit alleen geldt voor de fokkers die lid zijn van de rasvereniging, dat er alleen met bovengenoemde combinaties gefokt mag worden.

Note: Alle honden waar Alana's Angels nestjes mee fokt, zijn geheel patella luxatie vrij bevonden!